Aandachtig opvoeden

Wanneer je begrijpt waarom een kind reageert zoals het doet,
zal je waarschijnlijk milder reageren op het gedrag.

Aandachtig opvoeden is een visie van bewust opvoeden die je als ouder of opvoeder kan toepassen. Een opvoedstijl die past in deze tijd en generatie 21e eeuw kinderen. Aandachtig opvoeden waarin oprecht aandacht is voor elkaar en respect voor de autonomie. Opgroeien in vertrouwen!
Heel vaak stellen we onbewust voorwaarden aan kinderen. ‘Als jij nu je fruit op gaat eten dan mag jij daarna spelen.’ ‘Ik wil dat jij stopt met slaan en op de bank gaat zitten totdat ik zeg dat je weer mag gaan spelen.’ Maar het kan ook indirect door ongewenst gedrag te negeren bij ongewenst gedrag. De voorwaarde is dus in feite dat als je gewenst gedrag vertoont aandacht krijgt. Ook een kind prijzen die lekker aan het kleien is, is een vorm van voorwaardelijk handelen. Wees bewust van het geven van complimenten (wijze en frequentie).
Dr. Alfie Kohn, stelt dat ouders of opvoeders op deze manier liefde tot een verhandelbaar goed maken, die verdiend moet worden. Er worden voorwaarden aan verbonden om liefde of aandacht te mogen krijgen. Hij ontwikkelde ‘onvoorwaardelijk ouderschap’, een interessante pedagogische filosofie die je op een andere manier naar opvoeding laat kijken. Onvoorwaardelijk ouderschap legt de nadruk op het houden van het kind om wie hij is en niet om wat hij doet.

Het is belangrijk om ervan uit te gaan dat kinderen van nature goed zijn. Hun gedrag is een reflectie van emoties en gevoelens. Je mag als kind ook voelen dat je boos of driftig bent en dat je er als volwassene voor hem of haar bent. Juist in deze momenten hebben ze jou zo hard nodig. Stimuleer de intrinsieke (eigen) motivatie. Het kind zal voelen dat hij bij je terecht kan als hij het moeilijk heeft.
De relatie en het respect voor elkaar tussen jou als volwassene en het kind staat voorop. Ook al is het soms moeilijk, jij bent wel de steun en toeverlaat om het kind te leren vertrouwen op zichzelf en de omgeving. Het is fijn voor een kind om gerustgesteld te worden en zelf positief te ervaren om vertrouwen te krijgen. Volwassenen kunnen kinderen hierbij helpen. Jonge kinderen kunnen namelijk moeilijk of niet voor zichzelf zorgen of uitleggen wat er aan de hand is. Zij hebben voorbeeld en hulp van jou nodig.
Hoe zou jij willen dat anderen met jou omgaan? Ook als volwassene zou jij in gesprek willen gaan met bijvoorbeeld je werkgever. Je gezien en gehoord voelen en jij je salaris gewoon krijgt voor je werk.

Grenzen stellen
Door aandacht te hebben voor het onvoorwaardelijke betekent niet dat je alles maar moet laten gaan wat een kind wil doen. Kinderen kunnen niet alles overzien of zelf bepalen. Iedereen heeft persoonlijke grenzen en deze moet je bewaken. Kinderen hebben uitleg nodig en begrijpen vaak meer dan wij als volwassenen zouden denken. Uitleg op kindniveau en geduld is belangrijk in je communicatie. Neem de tijd om te achterhalen waarom bepaald gedrag wordt vertoont.
Door een kind bij ongewenst gedrag bijvoorbeeld apart op een stoel te zetten ervaart een kind des danig zoveel (bewust of onbewust ) stress als bij een fysieke mishandeling. Je leert een kind hiermee dat het kind zelfs niet gewenst is. Dit zie je vaak terug in slecht luisteren, negatieve aandacht, conflicten aangaan, sociaal onhandig of slecht zelfbeeld hebben. Als je graag gewenst gedrag van een kind wilt zien geef dan het juiste voorbeeld. Rustig praten, onderzoeken, verbondenheid, veiligheid, oplossing zoeken, handelen en consequent blijven herhalen.
Onderzoek ook je eigen emoties en gevoelens. Hoe voel ik mij? Wat vind ik ervan? Wat wil ik? Wat wil de ander? Wat is mijn aandeel hierin? Ben ik tevreden hoe de situatie is gegaan? Wat zou ik de volgende keer eventueel kunnen doen?
Dat een kind verdrietig of kwaad wordt is een teken dat zijn grenzen overschreden worden. Help hierin te onderzoeken. Ga met elkaar in gesprek, hoe jong ze ook zijn. Wat heeft een kind dat zo overstuur en gestrest is nodig? Wat zit er achter het gedrag? Met de gedachten dat elk kind de juiste intentie heeft. Opgroeien in vertrouwen!

Marloes Buurman-Meijer
Praktijk Kids Connect